مقدمه:در رابطه با گردشگری، مبحث سیمای منظر عنصر اساسی جهت جذب گردشگر است و بهعنوان یکی از منابع مهم ملی، میراث فرهنگی و طبیعی است که زیبایی اش تحسین می شود و خصوصیات بصری آن سهم مهمی در هویت ناحیه و حس مکان دارد، می تواند به لذت بردنمردم از محیط طبیعی اطرافشکمککرده، سبب جذب سرمایه گذاریشده و به پیشرفت هایاقتصادی و اجتماعی منطقه کمک کند. مواد و روشها:ارزشهای بصری را میتوان از طریق نقشه سازی اطلاعات و قابلیتهای محاسباتی سامانه اطلاعات جغرافیایی، شناسایی و یا مدل سازی کرد که در واقع نوعی ارزیابی عینی است. در این تحقیق جنگل باغ شادی شهرستان خاتم بهدلیل ویژگی های منحصر به فردش در استان یزد انتخاب گردید و ارزیابی عینی سیمای منظر این محدوده، با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره انجام شد. این روش شامل شش مرحله تعیین هدف، انتخاب معیارها، استانداردسازی عوامل، وزن دهی به عوامل و ترکیب معیارها بهروش اجرا رویهWLC است و در مرحله نهایی جهت جدا کردن مناطق دارای ارزش بصری بالاتر با دستورانتخاب ناحیه ای مکان (site select)صورت گرفت. نتایج:در این تحقیق با بازبینی مقالات و نظر متخصصان 14 معیار اکولوژیک استخراج گردید که یکسری از آنها در قالب معیارهای مطلوبیت بهصورتفازی استاندارد و ازطریق وزندهی ضریب تاثیر آنها بهترتیب معیارشیب، بارش، دما، تراکم پوشش گیاهی، قله ها، رودخانه ها، چشمه ها، کاربری زمین، زمینشناسی، جاده ها، روستاها، چاه ها، قنات ها و معادن استخراج گردید و یکسری در قالب محدودی تها بهصورت بولین وارد مدل شدند و در انتها از طریق اجرای رویه ترکیب خطی وزن داده شده (wlc) و انتخاب ناحیه ای مکان (site select)هفت لکه مناسب با ارزش کیفیت بصری استخراج گردید. لکه 7 با بالاترین ارزش عددی (203) در شمالیترین قسمت منطقه و کم ارزشترین لکه با ارزش عددی (168) در جنوبیترین قسمت محدوده استخراج گردید. بحث و نتیجهگیری: با توجه به ارزیابی بصری صورت گرفته در پژوهش حاضر، با در نظرگرفتن دیدگاه عینی و استفاده از فنون آماری و ریاضی، ارتباط منطقی بین عناصر سیمای سرزمین و ترجیح بصری بینندگان در جنگل باغ شادی برقرار گردید تا بتوان با پیشنهاد مکان هایمناسب ازجنبهگردشگری،بهمدیریتمنطقهجهتاشاعهرویکردحفاظت انعطافپذیرومتعاقب آن درگیرکردن مردم محلی در امر حفاظت همراه با استفاده عاقلانه، کمک نمود.
Harati A, Ardakani T, Erfani M, Bemani Kharanegh A. Evaluation of the visual quality of Bagh Shadi Forest protected area (Khatam city). Journalaer 2025; 1 (2) :113-124 URL: http://journalaer.com/article-1-60-fa.html
